Moet het kabinet aftreden?

[Iwan]

Belangrijkste conclusies commissie-Davids AMSTERDAM - De commissie-Davids produceerde een rapport van honderden pagina's. Daarin worden 49 conclusies getrokken. In de eerste daarvan merkt de commissie op dat het beter zou zijn geweest als het onderzoek eerder had plaatsgevonden. Het kabinet hield een onafhankelijk onderzoek naar de besluitvorming rond de inval jarenlang tegen, maar zwichtte in januari 2009 voor druk van de Tweede Kamer. Volgens de commissie werd het besluit voor de steun voor de invasie in korte tijd genomen, en verzamelde de regering daarna selectief informatie die bij dat standpunt aansloot. Brainstormsessie De basis voor het kabinetsstandpunt over de inval werd in augustus 2002 gelegd tijdens een korte 'brainstormsessie' van de net aangetreden minister van Buitenlandse Zaken Jaap de Hoop Scheffer met zijn ambtenaren op het departement. Minister Korthals van Defensie werd daarbij niet betrokken, net als premier Balkenende. Die laatste heeft volgens de commissie "aanvankelijk weinig of geen leiding gegeven aan de debatten over de kwestie-Irak." Dat ging hij pas begin 2003 doen, maar toen lag het regeringsstandpunt al vast. Geen mandaat De resoluties van de VN Veiligheidsraad boden geen basis voor de inval in Irak. Volgens de commissie waren die - anders dan de regering zei - redelijkerwijs niet uit te leggen als een mandaat voor militair ingrijpen. De vraag of een juridische basis bestond voor de inval werd volgens het onderzoek echter ondergeschikt gemaakt aan het regeringsstandpunt dat al in de zomer van 2002 tot stand was gekomen. Inlichtingen De regering heeft rapporten over wapeninspecties van de Verenigde Naties selectief geïnterpreteerd. Nuances in die rapporten werden door het ministerie van Buitenlandse Zaken niet weergegeven. De Nederlandse inlichtingendiensten hebben niet of nauwelijks eigen informatie ingewonnen over het vermeende wapenarsenaal van Irak. De AIVD en de MIVD baseerden zich hoofdzakelijk op openbare bronnen en inlichtingenmateriaal van buitenlandse zusterdiensten. Kritische analyse van die inlichtingeninformatie werd vanaf begin 2003 niet meer uitgevoerd. Daarvoor had de militaire inlichtingendienst MIVD nog vastgesteld dat de Iraakse mogelijkheden om massavernietigingswapens in te zetten beperkt waren. Nuanceringen in rapporten van de beide inlichtingendiensten werden door de betrokken ministers niet overgenomen. "Uit de rapporten werden slechts die uitspraken gedestilleerd die pasten in het reeds ingenomen standpunt." Tweede Kamer De regering heeft de Tweede Kamer op een aantal punten onvolledig, en mogelijk onjuist geïnformeerd. In november 2002 heeft het kabinet het parlement niet goed op de hoogte gebracht van een Amerikaans verzoek om mee te werken aan de opbouw van de troepenmacht rond Irak. Volgens de commissie is in de Tweede Kamer "geen noemenswaardig debat" gevoerd over de dreiging die uitging van de vermeende Iraakse massavernietingswapens. Ook schetste de regering in de Tweede Kamer een grotere rol van de AIVD en de MIVD dan die daadwerkelijk hebben gespeeld in de informatievergaring, nadat kritische rapporten waren verschenen over de functioneren van buitenlandse inlichtingendiensten. Geen militaire rol De commissie zegt geen aanwijzingen te hebben gevonden dat Nederland een actieve militaire rol heeft gespeeld bij de inval of de voorbereiding daarvan. Wel werd een Nederlands fregat ingezet voor escortediensten voor vaartuigen die wel bij de opbouw van de invasiemacht betrokken waren. Dat gebeurde onder de vlag van de operatie Enduring Freedom, waar Nederland aan deelnam.

                                   Moet het kabinet aftreden na het rapport van de commissie-Davids over Irak?

[Iwan]

Wat Balkenende betreft zou ik ja zeggen, maar we hebben nu een ander kabinet dan het kabinet wat er toen zat.
En het is natuurlijk ook een beetje raar als een kabinet met PvdA, CU en CDA de consequenties moeten dragen
van een besluit wat genomen is door een VVD, LPF en CDA kabinet.

[TimT]

Ik heb alles bekeken en ik denk dat het kabinet niet moet aftreden omdat het slecht zou wezen voor het land. Maar ik denk dat er drastische hervormingen moeten worden ingezet bij de AIVD en de militaire inlichtingendienst. Maar misschien moet Verhagen aftreden als Minister van Buitenlandse zaken. Ben Bot kan hem weer tijdelijk vervangen of oud gediende Hans van den Broek.

[Iwan]

Balkenende bindt in, kabinetscrisis bezworen DEN HAAG - Het kabinet heeft een brief gestuurd aan de Tweede Kamer over de ontstane situatie sinds de publicatie van het kritische Irak-rapport. De Kamer zal daarom woensdagavond nog een debat houden. Dat begint waarschijnlijk rond 22.15 uur. Het kabinet is in crisis door een hoog opgelopen ruzie tussen het CDA en de PvdA over kritiek van premier Jan Peter Balkenende op het Irak-rapport van de commissie-Davids. Woensdag werd binnen de coalitie de gehele dag koortsachtig overlegd, maar dat leidde vooralsnog niet tot een oplossing. De Tweede Kamer wil een debat met premier Balkenende, maar de top van het kabinet slaagde er nog niet in het eens te worden over een gezamenlijke brief aan de Kamer. De crisis ontstond nadat premier Balkenende dinsdag had gereageerd op de harde kritiek van de commissie-Davids. Die constateerde onder meer dat het kabinet rond de oorlog in Irak de Kamer niet volledig heeft geïnformeerd, dat premier Balkenende aanvankelijk binnen het kabinet geen leiding gaf aan het Irak-debat en dat het volkenrechtelijk mandaat voor de Amerikaanse invasie ontbrak. In een samen met de andere regeringspartijen PvdA en ChristenUnie opgestelde verklaring weersprak Balkenende op meerdere punten de kritiek van Davids. In antwoorden op vragen van journalisten deed hij dat nog uitvoeriger. De PvdA-fractie en de PvdA-bewindslieden waren daar woedend over en eisten een nieuwe verklaring van de premier. Balkenende had zich in de ogen van de PvdA te veel opgesteld als de premier van het toenmalige kabinet van CDA, VVD en LPF en te weinig als de premier van de huidige coalitie van CDA, PvdA en ChristenUnie. CDA en PvdA stonden in 2003 lijnrecht tegenover elkaar over de rechtmatigheid van een oorlog in Irak. Maar het CDA kaatste de bal met steun van de ChristenUnie terug naar de PvdA. Namens die partij hadden immers vicepremier Wouter Bos en PvdA-minister Guusje ter Horst ingestemd met de verklaring die Balkenende had voorgelezen. Om de crisis te bezweren ging Balkenende woensdag met de vicepremiers Bos en André Rouvoet (ChristenUnie) om de tafel. Maar het eens worden lukte ondanks uren praten in het geheel niet. Ook de fractievoorzitters van de coalitiepartijen, bijeen op de kamer van CDA-fractievoorzitter Pieter van Geel, vonden geen oplossing. Vervolgens trokken de regeringspartijen zich terug in eigen kring voor spoedoverleg. Ook dat bracht geen soelaas. Inmiddels had de vertwijfelde oppositie in de Kamer opheldering van de premier geëist. Er moest een brief komen van het kabinet en daarna zouden Balkenende, Bos en Rouvoet naar de Kamer moeten komen voor een debat. Maar toen de gevraagde brief er om half negen 's avonds nog niet was, gaf de Kamer het kabinet nog een uur respijt. Het ongeloof bij de oppositie groeide in de tussentijd alleen maar. ,,We kijken naar een circus van een uit elkaar vallend kabinet'', zei VVD-leider Mark Rutte. ,,Toch treurig. Wij bezitten een kabinet dat al 1,5 dag ruzie maakt over een eerste korte persverklaring'', aldus GroenLinks-leider Femke Halsema. ,Ik vind dat we voordat we naar bed gaan moeten weten of we nog een kabinet hebben. Anders kan ik heel moeilijk slapen hoor'', zei SP-fractievoorzitter Agnes Kant.

[TimT]

Het was een theater gisterenavond in de Tweede Kamer. Nadat de PvdA een voorbeeld had genomen aan de oude KVP fractievoorzitter Schmelzer hebben ze het kabinet bijna op sterven na dood laten bloeden. Al heeft het nu een tijdelijke transfusie gehad het zal zeker nog gevolgen hebben. 

[Nevyn]

Ik heb het ook gezien, Tim.. Ik vond het vooral dramatisch.. En ik zeg het niet snel, maar ik was het met Wilders eens.. De media smult hier enorm van. En het lijkt alsof het kabinet het allemaal wel prima vindt.

[TimT]

Ik heb het ook gezien, Tim.. Ik vond het vooral dramatisch.. En ik zeg het niet snel, maar ik was het met Wilders eens.. De media smult hier enorm van. En het lijkt alsof het kabinet het allemaal wel prima vindt.

Ze hebben zichzelf totaal voor schut gezet, de drie grote heren van het Kabinet. Balkenende was in zijn begin dagen misschien een waardeloze premier, maar in dit hoofdstuk leert hij zo langzaam dat misschien speciaal onderwijs voor onze Premier gepast is. Hij zou moeten weten met de Partij van de Arbeid en Christenen dat hij een andere toon moest aanslaan. Maar nee hoor, als een olifant in een porseleinkast. Het hele kabinet naar huis, kijken of we wat kunnen bereiken met een kabinet met een eigen profiel, niet dit polderkabinet.

[Dity]

Je leest in de koppen van de kranten steeds: Balkenende heeft een knieval naar de PvdA gemaakt.

Nou in mijn ogen is het andersom geweest. Door die nieuwe verklaring te accepteren heeft de PvdA weer eens de zoveelste knieval naar het CDA gemaakt.

Wat mij betreft had het kabinet mogen vallen door deze gigantische blunder en egotripperij van Balkenende.
Maar ja of we daar nu op dit moment zoveel mee zouden opschieten.

[Iwan]

Hamer: Ik had kabinet kunnen laten vallen Het kabinet had kunnen vallen als premier Jan Peter Balkenende (CDA) niet met een nieuwe verklaring was gekomen over het rapport van de commissie-Davids. PvdA-fractievoorzitter Mariëtte Hamer durft nu te zeggen dat zij bereid was de coalitie op te blazen. Hamer zei dat zaterdag in het Vara-radioprogramma Spijkers met koppen. 'We zouden niet overstag zijn gegaan,' aldus de PvdA-fractieleider. Verkiezingen Ze zei niet uit te sluiten dat dan naast de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen, die veel partijen zaterdag starten, er ook meteen campagne voor een nieuwe Tweede Kamer gevoerd zou worden. Balkenende zei vrijdag verbaasd te zijn over Hamers opmerkingen dat hij in zijn eerst reactie op het Irak-rapport te veel op eigen gezag had gesproken, terwijl hij zijn verklaring had afgestemd met onder anderen PvdA-vicepremier Wouter Bos. Hamer bestempelde het commentaar van de premier op haar beurt als de 'pruttelfase' waarmee huiselijke ruzies doorgaans afgesloten worden. Niet zuiver Voorzitter Willibrord Davids van de Irak-commissie vindt de manier waarop Balkenende dinsdag reageerde op de conclusies over het volkenrechtelijk mandaat niet 'zuiver.' Dat zegt Davids zaterdag in een interview met NRC Handelsblad. Balkenende nam afstand van de conclusie dat het volkenrechtelijk mandaat voor de Amerikaans-Britse inval in Irak in 2003 niet toereikend was. Over het Kamerdebat van woensdag zegt Davids het jammer te vinden dat het niet over de inhoud ging. Liever had hij gezien dat het hele debat niet nodig was geweest. Dinsdag heeft de commissie-Davids een gesprek met de Tweede Kamer over het rapport.